ایمنی مواد غذایی به وجود خطرات ناشی از مواد غذایی در زمان دریافت توسط مصرف کننده مربوط است. از آنجایی که بروز خطرات ایمنی مواد غذایی میتواند در هر مرحله ای از زنجیره مواد غذایی اتفاق بیفتد به کارگیری کنترل کافی در سراسر زنجیره مواد غذایی ضروری است. بنابراین ایمنی مواد غذایی با تلاشهای مشترک کلیه طرفهای ذینفع در زنجیره مواد غذایی تضمین میشود. ISO 22000 به وسیله کارشناسان صنعت غذا به نمایندگی سازمان های بین المللی متخصصان و همکاری نزدیک کمیته CODEX (حاصل همکاری سازمان غذاوکشاورزی سازمان مللFAO و سازمان بهداشت جهانی WHO ) تهیه شده است که آخرین ویرایش آن در سال 2005 بوده است.
سیستم مدیریت ایمنی در زنجیره تأمین مواد غذایی:
ابزاری برای مدیریت ریسک است که به صورت خاص در صنعت غذا برای اطمینان ایمنی غذا طراحی شده است.
هدف از پیاده سازی:
کنترل وکاهش تمام عوامل خطر زای شناسایی شده به محدوده قابل قبول،باعث تحویل محصولی سالم به مصرف کننده نهایی ویا مرحله بعدی از زنجیره تولید میگردد. تهیه شواهد کافی به منظور اثبات قابلیت کنترل عوامل خطر زا در مواد غذایی براساس الزامات قانونی وهمچنین الزامات مشتری ازجمله مواردی است که سازمان های دخیل در زنجیره تولید، به آن نیازمندند.
دامنه کاربرد:
سازمانهای درون زنجیره ای مواد غذایی، دامنه ای از تولیدکنندگان خوراک دام و تولیدکنندگان اولیه تا تولیدکنندگان موادغذایی، حمل و نقل کنندگان، انبارداران مواد غذایی و پیمانکاران فرعی برای خرده فروشی و ارائه خدمات مواد غذایی همراه با سازمانهای وابسته نظیر تولیدکنندگان تجهیزات، مواد بسته بندی، مواد پاک کننده، افزودنی ها و مواد تشکیل دهنده را در بر میگیرد. ارائه دهندگان خدمات نیز مشمول این دامنه میگردند.
مزایای پیاده سازی:
· امکان پذیری و تجزیه و تحلیل خطر
· ایجاد برنامه های پیش نیازی عملیاتی
· مدیریت سیستم ایمنی مواد غذایی
· به روز در آوری اطلاعات و مستندات اولیه مشخص کننده PRP، و طرح HACCP
· طرح ریزی تصدیق
· ردیابی و کنترل عدم انطباق
· ارتباط متقابل کلیه دست اندر کاران زنجیره تولید مواد غذایی
· ردیابی و کنترل عدم انطباق فرآیند
.
شما میتوانید در صورت نیاز به پیاده سازی ،آموزش و اجرای این استاندارد و اخذ گواهینامه مربوطه فرم دریافت خدمات را تکمیل فرمایید.کارشناسان ما در کمترین زمان ممکن پیگیری درخواست شما را انجام خواهند داد. جهت دریافت خدمات کلیک کنید
در جهاني که ما در آن بسر مي بريم مفاهيم و عبارت هاي جديدي در حال شکل گيري است طوري که متناسب با رشد و پيشرفت اقتصادي و صنعتي شدن جهان تعريف ها و مفهوم هاي نويني به وجود آمده و معرفي شده است در اين ميان موضوع سلامت و ايمني محصول و کليه ي واژه هاي مربوط به آن از اين قاعده مستثني نبوده است. سیستم مدیریت بهداشت موادغذایی نه به عنوان استاندارد بلکه به عنوان برنامه تضمين ايمني مواد غذايي سال ها مورد حمايت سازمان هاي جهاني و کشورهاي عمده ي وارد کننده مواد غذايي بوده است.با توجه به اينکه استاندارد ايزو 22000 ترکيبي از اصول HACCP و روش هاي اجرايي آن که در کميسيون کدکس مواد غذايي تعريف شده اند و نيز برنامه هاي پيشنيازي آن ( PRPs) است. در اين استاندارد تمامي مخاطره هايي که احتمال وقوع آن در زنجيره ي توليد مواد غذايي وجود دارد ( مخاطرات مرتبط با فرآيند و يا تاسيسات و تجهيزات و ……) شناسايي و ارزيابي شده و در نتيجه به راحتي توسط يک واحد فرآوري و يا ساير واحدها در طول زنجيره توليد تا عرضه قابل کنترل هستند.
براي تدوين اين استاندارد کميته اي متشکل از کشورهاي آمريکا، ژاپن، آلمان، فرانسه و انگليس و چند کشور ديگر از سال 2000 اقدام به تهيه پيش نويس و رايزني هاي فني کردند.اين استاندارد در سال گذشته به تصويب رسيد و براي اجرا از ابتداي سال 2006 منتشر شده است.
اجزاي استاندارد ايزو 22000
ايزو 22000 نظام مديريت ايمني مواد غذايي يک استاندارد جهاني است که در سال گذشته به تصويب اعضاي سازمان جهاني استاندارد ( ISO) رسيد. همه کساني که در زنجيره توليد ماده ي غذايي دخالت دارند نظير توليد کنندگان مواد اوليه، توليد کنندگان خوراک دام و آبزيان، پرورش دهندگان دام طيور و آبزيان و شرکت هاي حمل و نقل کالا، انبارهاي نگهداري محصول، توليد کنندگان مواد افزودني، توليد کنندگان مواد بسته بندي، توليد کنندگان مواد شيميايي، نظافت و گندزدايي سطوح کارخانه هاي مواد غذايي و نيز شرکت هاي خدمات رساني تحت پوشش اين استاندارد جهاني هستند.
ايزو 22000 نيازمندي هاي مديريت ايمني غذا را براي تضمين سلامت ماده ي غذايي در زنجيره ي توليد اين مواد تا مصرف کننده ي نهايي مشخص کرده و داراي اجزاي کليدي زير است:
1- ارتباطي متقابل بين افراد درگير در چرخه ي توليد مواد غذايي
2- برنامه هاي پيش نيازي
3- اصول مديريت ايمني مواد غذايي
ارتباط بين افراد درگير در زنجيره ي توليد مواد غذايي براي اطمينان از شناسايي مخاطره هاي ايمني غذا و کنترل آن در هر مرحله از مراحل ياد شده لازم و حياتي است. اين ارتباط بايد در سرتاسر چرخه ي توليد مواد غذايي بين افراد مورد نظر به وجود آيد. ارتباط با عرضه کنندگان و مصرف کنندگان ضمن آگاه کردن آنان از مخاطره هاي تعيين شده و اقدام هاي کنترلي موجب يادآوري نقش آنها در سلامت محصول نهايي مي شود.اين استاندارد شامل اصول هفت گانه مديريت ايمني مواد غذايي و مراحل اجرايي آن که در کدکس مواد غذايي توصيه شده است مي باشد ( جدول 1) .براي کارآمد کردن استاندارد ايزو 22000 تحليل مخاطره به عنوان عنصري کليدي در نظر گرفته شده است. همانطوريکه گفته شد در چرخه ي توليد مواد غذايي کليه ي مخاطره هايي که مي تواند سلامت ماده ي غذايي را به خطر اندازد بايد شناسايي و کنترل شوند. از اين رو ايزو 22000 به اين موضوع به طور کامل پرداخته است. اين استاندارد جهاني علاوه بر جنبه هاي ايمني غذا جنبه هاي خاص ديگر نظير آگاهي مصرف کننده از محصول خريداري شده و موضوع اخلاق در تجارت و غيره نيز مورد توجه قرار گرفته است.
مزاياي ايزو 22000
وجود بيش از 30 طرح و برنامه ي کنترلي در جهان باعث گرديده است که علاوه بر شناسايي مخاطره هاي مختلف سطوح متفاوتي از سلامتي براي يک ماده غذايي تعيين و توليد کنندگان را با انواع مقررات و قوانين اجباري و تحميل هزينه هاي زائد مواجه نمايد.ايزو 22000 بر اساس اجماع جهاني شکل گرفته و نيازمندي هاي آن بشکلي هماهنگ با حضور کارشناسان مواد غذايي از بخشهاي مختلف در قالب يک سند يکپارچه عرضه شده است .
مزاياي اين استاندارد را مي توان به صورت زير دسته بندي کرد:
1) تطابق محصول با استانداردهاي جهاني
2) تضمين کيفيت و ايمني محصول
3) حفظ اعتبار توليد کننده و نماد محصول
4) هماهنگي در اجراي استاندارد در کشورهاي مختلف و رقابت بهتر در بازارهاي جهاني
5) کاهش بيماري ها ي ناشي از مصرف مواد غذايي آلوده
6) بهره برداري بهتر از منابع
7) مستند کردن بهتر روش ها و فرآيند ها
8) افزايش سوددهي يا کاهش موارد مرجوعي
ويژگي هاي استاندارد ايزو 22000
بطورکلي استاندارد ايزو 22000 نيازمندي هاي يک نظام مديريت ايمني مواد غذايي را در تمامي فرآيندهاي مرتبط با غذا ( از مزرعه و يا صيد تا سفره ) تشريح کرده و شامل ويژگي هاي زير است :
• انطباق با اصول HACCP اشاره شده در کدکس
• هماهنگي در اجراي استانداردهاي مديريت ايمني مواد غذايي در کليه کشورها
• فرآهم کردن يک استاندارد قابل مميزي يا امکان کسب گواهينامه هاي داخلي و خارجي
• هماهنگي با استاندارد ايزو 9001
• ايجاد درک منطقي از HACCP در ابعاد بين المللي
• امکان مميزي ساده تر نظام مديريت ايمني مواد غذايي و رفع سريع تر سوء برداشت ها از اين نظام
• ایجاد اطمینان در مصرف کنندگان محصولات
• حرکت به سمت تولید بدون نقص
• پیشگیری از مخاطرات شیمیایی، میکروبی و فیزیکی که ممکن است در فرآورده های غذایی موجب خسارت رساندن به مشتری و کاهش اعتبار سازمان شود.
دلايل و ضرورت هاي اجراي ايزو 22000
همانطوريکه گفته شد تا سال گذشته مديريت ايمني مواد غذايي نه به عنوان استاندارد بلکه به عنوان برنامه ي تضمين ايمني مواد غذايي مورد حمايت سازمان هاي جهاني و کشورهاي عمده ي وارد کننده ي مواد غذايي بود. در سال هاي گذشته اگرچه مديريت ايمني مواد غذايي در بسياري از کشورها از جمله کشور ما به اجرا در آمده است ولي اجراي آن در بسياري از موارد سليقه اي بود و مميزي آن نيز بيشتر به درک مميز از اصول مديريت ايمني مواد غذايي بستگي داشته است. اين ناهماهنگي ها منجر به تدوين استاندارد مديريت ايمني مواد غذايي با عنوان استاندارد ايزو 22000 شده است تا :
1- شرکت هاي فرآوري در کليه کشورها و حتي در داخل کشورها با درک يکنواخت و مديريتي کارآمد اصول مديريت ايمني مواد غذايي را اجرا کنند.
2- از اجراي سليقه اي اين استاندارد در واحدهاي فرآوري جلوگيري شود.
3- مميزي اين نظام به راحتي انجام شود.
4- مخاطره هاي مهم و عيوب کيفي مواد غذايي به درستي تضمين شود.
5- موانع تجارت مواد غذايي در جهان رفع شود.
6- سلامت و ايمني محصول به درستي تضمين شود.
7- نيازمنديهاي مشتري و الزامات قانوني کشورها مورد توجه بيشتر قرار گيرد.
8- واحدهاي فرآوري توانايي خود را براي کنترل و مهار مخاطره ها و نيز کنترل کيفيت محصول توليدي به اثبات رسانند.
ایزو 22000 کارکرد کیفیت را به سلامت غذایی ارتباط میدهد
از آنجا که فرایند تولید محصولات غذایی و توسعه زنجیره عرضه آنها روز به روز در حال گسترش است، به نظر میرسد که استفاده از سیستم های سلامت غذایی نقش بسزایی در توسعه کیفیت در همه ابعاد داشته است. ايمنی غذا وابسته به بروز مخاطرات بيماريزايي غذايي در هنگام مصرف ميباشد. کنترل کافي و مناسب در طول زنجيره غذايي امري ضروري بنظر ميرسد چرا که در هرمرحله از زنجيره غذايي ممکن است مخاطرات ايمني غذا رخ دهد. لذا رسيدن به ايمني غذا بايستي با تلاش همه گير طرفهاي زنجيره غذا صورت پذيرد.
بکارگيری اين استاندارد به سازمانهايي که در ردههاي مختلف زنجيره غذايي قرار دارند کمک ميکند که بتوانند مخاطرات موجود در سيستم خود را شناسايي و کنترل نمايند.
اين استاندارد مجموعه ترکیبی موثري را جهت حصول اطمينان از ايمني غذا در طول زنجيره غذايي ايجاد مينمايد که عناصر کليدی آنها شامل ارتباط متقابل، سيستم مديريت، برنامههاي پيشنهادی و اصول HACCP ميباشد.
دامنه کاربرد: کليه سازمانها در محدوده زنجيره غذايي شامل توليدکنندگان مواد اوليه در کارخانههاي توليد مواد غذايي و خوراک دام، عوامل درگير با حمل و نقل و انبارش، فروشگاههای خرده فروشی و تامين کنندگان خدمات مرتبط با غذا نظيرخدمات بستهبندی و … میتوانند از اين استاندارد بهره جويند.
اين استاندارد يکي از تخصصي ترين استانداردهاي مديريت کيفيت در صنايع غذائي در جهان مي باشد که در اول سپتامبر 2005 توسط کليه ISO/TC34 تدوين و ابلاغ شد.اين استاندارد قابليت پياده سازي در سراسر زنجيره تأمين مواد غذائي از توليد در مزرعه و يا مراکز نگهداري دام و طيور تا ماشين آلات صنايع غذائی، کارخانجات توليد مواد غذائی، صنايع بسته بندی، غذاي دام و طيور شرکتهاي پخش مواد غذائي، سوپر مارکتها و… را دارد.
کدکس
کدکس عبارت است از جمع آوري وتطبيق بين المللي استاندارد هاي مواد غذايي و ارايه آن به شکل واحد.
تعريف کدکس
کدکس در لغت بمعناي آيين نامه،مقررات،نشانه و آليمانتاريوس به معناي مواد غذايي مي باشد.
کدکس عبارت است از جمع آوري وتطبيق بين المللي استاندارد هاي مواد غذايي و ارايه آن به شکل واحد.
تاريخچه تشکيل کميسون کدکس غذایی
در يازدهمين کنفرانس FAOدر ۱۹۶۱ و شانزدهمين اجلاس جهاني WHO در ۱۹۶۳تشکيلات جديدي تحت عنوان کميسيمون آيين نامه مواد غذايي“Codex Alimentarius Commission” به منظور اجراي استانداردهای مشترک FAO/WHOدر زمينه مواد غذايي به وجود آمد در حال حاضر ۱۷۲ کشور عضو کدکس مي باشند.
اهداف کميسيون کدکس غذايي
حفظ منافع و بهداشت مصرف کنندگان
تسهيل روابط تجاري و هماهنگ شدن اقدامات انجام شده در زمينه مواد غذاي
هماهنگ نمودن کليه فعاليتهاي استاندارد مواد غذايي در بخشهاي دولتي و غير دولتي
تعيين اولويت و ارائه راهنماييهاي لارم در زمينه پيش نويسهاي استاندارد با کمحک سازمانهاي ذينفع
نهايي نمودن استانداردها و انتشار آنها به صورت مقررات و يا codexدر قالب استانداردهاي منطقه اي يا بين المللي و تکميل و اصلاح استانداردها پس از بررسي هاي مناسب و لازم
روش تدوين استانداردهاي کدکس
۱ـ روش معمولي: داراي ۸ مرحله (step)است که کشور هاي عضو در مراحل ۳،۶ و ۸ نظرات خود را اعلام مي نمايند.
۲ـ روش سريع: داراي ۵ مرحله است که کشورهاي عضو نظرات خود را در مراحل ۳ و ۵ اعلام مي نمايند.
چهارچوب استانداردهاي کدکس مواد غذایی
۱ـ نام استاندارد ۲ـ دامنه کاربرد ۳ـ تعريف ۴ـ ترکيبات اصلي تشکيل دهنده و عوامل کيفيتي ۵ـ افزودني ها ۶ـ آلاينده ها ۷ـ ويژگيهاي بهداشتي ۸ـ وزن و اندازه ۹ـ برچسب گذاري ۱۰ـ روش آزمون و نمونه گيري
ساختار تشکيلات کدکس بين المللی
کميسيون کدکس مواد غذاييC.A.C شامل(دبير خانه و کميته اجرايي)و کميته اجرايي شامل(کميته هاي منطقه اي، کميته هاي اجرايي بين دولتي، کميته محصولات مواد غذايي،کميته موضوعات عمومی.
کميته موضوعات عمومی(۹ کميته فنی)
۱ـ باقيمانده آفت کشها
۲ـ سيستم بازرسي و صدور گواهينامه براي مواد غذايي وارداتي و صادراتي
۳ـ باقيمانده داروهاي دامي
۴ـ تغذيه و رژيمهاي ويژه غذايي
۵ـ برچسب گذاري مواد غذايي
۶ـ روشهاي آزمون و نمونه برداري
۷ـ اصول کلی
۸ـ افزودنيها و آلاينده هاي مواد غذايي
۹ـ بهداشت مواد غذايي
10-کميته محصولات مواد غذایی
کمیته فنی:
1ـ ميوه ها و سبزيهاي فراوري شده
۲ـ ميوه ها و سبزيجات تازه
۳ـ چربيها و روغنها
۴ـ فراورده هاي کاکائو و شکلات
۵ـ شکر
۶ـ شير و فراورده هاي آن
۷ـ آبهاي معدني طبيعي
۸ـ ماهي و فراورده هاي شيلاتي
۹ـ بهداشت گوشت
۱۰ـ غلات ،حبوبات وبقولات
۱۱ـ پروتينهای گياهی
کميته هاي اجرايي بين دولتی (۳ کميته فني)
1ـ غذاهاي حاصل از بيوتکنولوژي(ژاپن)
۲ـ خوراک دام(دانمارک)
۳ـ آبميوه ها و سبزيها(برزيل)
کميته هاي منطقه اي (۶ کميته فني)
۱ـ آسيا(کره)۲ـ آفريقا(مراکش) ۳ـ اروپا(جمهوري اسلواکي) ۴ـ خاور نزديک(اردن) ۵ـ آمريکاي لاتين(آرژانتين) ۶ـ آمريکاي شمالي و اقيانوسيه(ساموآ)
.
استانداردها و آئين کارهاي تدوين شده توسط کميسيون کدکس
– استاندارد هاي محصولات غذايي
– استاندارد هاي عمومي و راهنماهاي بر چسب گذاري
– راهنماها و آيين کارهاي محصولات غذايي
– حد مجاز آفت کشها
– آيين کارها و راهنماي کلي بهداشت مواد غذايي
– تعيين حد افزودنيهاي مواد غذايي
– تعيين حد افزودنيهاي مواد غذايي
– راه هاي ارزيابي خطر
– راهنماها و توصيه هاي نحوه اجراي بازرسي وصدور گواهينامه
– استانداردها و راهنماها و آيين کارهاي آلاينده ها
چگونگی ارتباط کميسيون کدکس غذایی در کشورها
موسسه استاندارد عامل ارتباطي کميسيون کدکس غذايي در ايران است. دبيرخانه شوراي هماهنگي کدکس در موسسه و در مديريت غذايي و کشاورزي مستقر مي باشد. رييس موسسه، نائب رييس شورا و رييس کميسيون ملي کدکس غذايي ايران مي باشد.
جهت دریافت خدمات مربوط به ISO 22000 و HACCP و CODEX39 و SFBB اینجا کلیک کنید.
گواهی نامه ایزو 22000، گواهینامه ایمنی در صنایع غذایی، مدرک ایزو 22000، مراجع صادر کننده گواهینامه ایزو 22000، مشاوره ایزو 22000، استاندارد ایزو 22000، استاندارد ایمنی در صنایع غذایی، اخذ 22000، اخذ استاندارد ایمنی و صنایع غذایی، گواهی نامهISO22000، گواهینامهISO22000، اخذ گواهی نامه ISO22000، آخرین ویرایش ISO22000، گواهی نامه ISO، گواهینامه ISO22000، ISO22000 چیست، کاربردISO22000، گواهی نامهISO، گواهینامهISO، گواهینامه ISO